Migranten uit Afrika kampen met veel gezondheidsproblemen. Toch is hun levensverwachting beter dan die van Afrikanen die in Afrika blijven. Uit onderzoek van Amsterdam UMC blijkt dat een mogelijke verklaring te vinden is in de epigenetische leeftijd. Die is bij geëmigreerde personen beter dan die van de achterblijvers.

Dit resultaat, deze week gepubliceerd in The Lancet Healthy Longevity, komt uit een vergelijking van de zogenoemde epigenetische leeftijd van Ghanezen die in Ghana wonen en landgenoten die zijn geëmigreerd naar Nederland, Engeland of Duitsland. De epigenetische leeftijd is een maat voor de leeftijd van de cellen. Een gezonde man van 40 heeft cellen die ook 40 jaar oud zijn. In sommige gevallen, als de persoon ongezond leeft, worden de cellen sneller oud. Zo kan een ongezond levende man van 40 jaar cellen hebben die al 60 jaar oud zijn.

Epigenetische leeftijd

De leeftijd van de cellen is af te lezen door de ‘omgeving’ van het DNA te analyseren, vandaar de naam epigenetische leeftijd. De omgeving van het DNA wordt beïnvloed door een boel factoren zoals voeding, leefstijl, milieu. Het DNA zelf wordt daardoor niet beïnvloed. De omgeving van het DNA is ook van belang, want die beïnvloedt mede hoe het DNA wordt afgelezen.

In het RODAM study team werken Felix Chilunga, en Charles Agyemang van Amsterdam UMC samen met collega’s uit Europa, India, Afrika en de Verenigde Staten. Het team vergeleek de epigenetische leeftijd tussen Ghanezen in Afrika en hun geëmigreerde landgenoten. Bij de Europese Ghanezen verouderen de cellen minder snel dan bij de thuisblijvers. Chilunga: “Dat is opmerkelijk want er zijn veel gezondheidsproblemen bij Europese Ghanezen zoals overgewicht, suikerziekte en hart- en vaatziekten. We weten nu dat dat niet het gevolg is van veroudering van de cellen.”

Overgewicht

Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat de Ghanezen die in Afrika zijn gebleven, juist goed af zijn met een iets hoger gewicht. Overgewicht is in de hoge- en middeninkomen landen mogelijk een teken van een ongezonde leefstijl en leidt tot een grotere kans op allerlei ziektes. Dit blijkt niet het geval te zijn in de landen met lage lonen. Ghanezen met een beetje overgewicht die in Ghana wonen, hebben zelfs een betere levensverwachting dan buurtgenoten met een ‘gezond’ gewicht. Chilunga: “Deze bevindingen hebben we vergeleken met studies uit Zuid-Afrika en India en daaruit kwamen dezelfde resultaten.” Een verklaring hiervoor is dat mensen met licht overgewicht een betere buffer hebben tegen chronische ontstekingen in het lichaam.

Volgens Agyemang, hoogleraar Global migration, Ethnicity & Health , is een andere bijzondere uitkomst van de studie dat migranten een betere levensverwachting hebben dan de achterblijvers ondanks de welvaartsziektes die ze hier oplopen. Het is zelfs zo dat migranten langer leven dan hun blanke landgenoten in Europa. Agyemang: “ Deze studie biedt een nieuw vergezicht op de rol van epigenetische veroudering en de impact op levensverwachting en op chronische ziekten. “

Dit onderzoek is uitgevoerd met geld van de Europese Commissie en de European Research Council.

Tekst: Marc van den Broek
Foto: Shutterstock