Bas Haak, destijds promovendus, vertrok in 2017 dankzij een beurs van het Amsterdam UMC Jonge Talentenfonds naar het Memorial Sloan Kettering Cancer Center in New York.

Hij werkte zes maanden in het laboratorium van professor Eric Pamer om onderzoek te doen naar de relatie tussen de darmflora en bescherming tegen infectieziekten. Wat hield zijn onderzoek in en wat hij heeft hij in New York geleerd?

Relatie tussen darmflora en infectiezieken


‘De darmflora bestaat uit triljoenen darmbacteriën die samen worden beschouwd als een nieuw en dynamisch orgaan met uiteenlopende functies in de energiehuishouding en de ontwikkeling van het immuunsysteem,’ vertelt Bas. ‘Laboratoriumonderzoek toont aan dat de darmflora ook een rol spelen in de afweer tegen longontstekingen. Hoe dit precies gebeurt, is nog grotendeels onbekend. Dit vormde de basis van mijn promotieonderzoek waarbij de relatie tussen darmflora en bescherming tegen infectieziekten, zoals longontsteking, ook bij mensen is onderzocht’, aldus Bas.

Stofje butyraat


‘De eerste maand kreeg ik trainingen in de bioinformatica, waarin ik leerde werken met analyseprogramma’s. Daarnaast heb ik onderzoek gedaan binnen een cohort van 350 patiënten met een hematologische ziekte, zoals leukemie, die een stamceltransplantatie ondergingen. Ruim 30 procent van deze patiënten kreeg een longontsteking na zo’n transplantatie, terwijl ruim 70 procent hiervan gespaard bleef. Interessant genoeg bleek dat patiënten die gespaard bleven van een longontsteking vaker een specifieke groep bacteriën in de darm hadden die het stofje butyraat, kunnen produceren. Daarnaast bleek dit stofje inderdaad vaker in de darm voor te komen bij patiënten die geen longontsteking kregen. Deze resultaten werden gepubliceerd in het vooraanstaande tijdschrift Blood.’

Onvergetelijke ervaring


‘Inmiddels is zogenaamd microbioom onderzoek een speerpunt geworden in Amsterdam UMC en worden deze studies op grotere schaal toegepast. Mede daardoor heb ik mijn bevindingen in New York kunnen bevestigen in Amsterdam. Hier zag ik in een volledig ander cohort, namelijk patiënten met een beroerte, dat butyraat producerende bacteriën belangrijk waren in de bescherming tegen infecties. Al met al heb ik een onvergetelijke ervaring gehad in New York. Niet alleen vanwege de kans om samen te werken met onderzoekers van het hoogste niveau, maar ook om te werken binnen een ander onderzoeksinstituut, dat qua format en opzet anders is dan Amsterdam UMC.’

Mogelijke behandeling


‘In december 2020 ben ik gepromoveerd op de resultaten van mijn onderzoek. Inmiddels ben ik  werkzaam als AIOS Interne Geneeskunde. Ik heb de kans gekregen om een nieuwe promovendus te begeleiden die met dezelfde technieken verder gaat uitzoeken op welke manier het door de darmflora geproduceerde butyraat bescherming biedt tegen het krijgen van een longontsteking. Op deze manier hopen we dat in de toekomst specifieke onderdelen van de darmflora als behandeling tijdens longontsteking kan worden toegepast.’

Naar de pagina van het Amsterdam UMC Jonge Talentenfonds