Gynaecoloog en endocrinoloog Nils Lambalk legt uit wat time-lapse is.

“Stel, bij ivf heb je de beschikking over tien embryo’s die je kunt terugplaatsen in de baarmoeder. Als embryoloog wil je verantwoord kiezen welke je het beste kunt nemen. Daarvoor bekijk je ze door een microscoop. Dat levert een momentopname op.

Aangezien een embryo tussen dag 1 en dag 3 snel cellen deelt, was de gedachte dat er misschien in de manier waaróp die celdeling verloopt gegevens zitten die wijzen op het beste embryo. In aanvulling op wat de embryoloog al zag door de microscoop. Zo is het idee ontstaan stap voor stap te kijken hoe een embryo zich ontwikkelt, en uit de gegevens die dat oplevert proberen te voorspellen of het ene embryo een grotere kans geeft op een baby dan het andere.

Filmpje van de celdeling

Dat intervalsgewijs kijken naar een embryo noemen we time-lapse: een filmpje van de celdeling van het embryo. Maar dat is technisch een uitdaging. Een aantal commerciële bedrijven dacht: we maken het en zien of het bruikbaar is. Zo was er een bedrijf dat de Embryoscope™ ontwikkelde. Een incubator met een camera erin die door een microscoop kijkt. Dat bedrijf verkocht hem in één moeite door aan klinieken. Terwijl het bewijs van effectiviteit nog niet was geleverd. De klinieken konden zich die aanschaf permitteren, omdat ze die behandeling in rekening brachten bij de patiënt.

Niet overtuigd

Op een congres in Rio de Janeiro zag ik zulke time-lapse filmpjes. Aan de hand daarvan hadden de onderzoekers algoritmes opgesteld die voorspelden of een embryo dag 5 haalde. Dat is op zich al een selectieproces. Dat algoritme is toen ingebouwd in een beeldvormende technische installatie, de ‘EEVA’. Ik ben op dat congres op de onderzoeker afgestapt en heb gezegd: er moet aangetoond worden dat dit werkt, en daar willen we bij helpen. Dat zijn we aan het doen. Na de eerste studies waren we nog niet overtuigd. Het EEVA-systeem kon niet feilloos hard maken wat ze claimden. Maar we voeren nu een groot, landelijk gerandomiseerd onderzoek uit met optimaal aangepaste apparatuur.”

Tekst: Mieke Zijlmans
Foto: Anita Edridge

Meer lezen over extra technieken bij ivf? Dat kan hier.