Elk half jaar gaan plastisch chirurgen van Amsterdam UMC op medische missie naar Tanzania. Ze voeren 2 weken lang operaties uit, vooral bij mensen met brandwonden. Arts-onderzoeker Thom Hendriks onderzocht er de patiënten tot één jaar na hun ingreep. Hij wil beter inzicht krijgen in de impact van de missies.

In Tanzania (Afrika) komen ernstige brandwonden vaak voor. Met name kinderen zijn het slachtoffer. Dat komt omdat mensen er veel op open vuur koken en daarbij gebeuren regelmatig ongelukken. Doordat medische zorg niet adequaat is of zelfs helemaal uitblijft, zijn de gevolgen van brandwonden groot. Zo ontstaan er dwangstanden door littekenvorming waardoor patiënten armen of benen niet meer goed kunnen gebruiken. Sinds enkele jaren gaan Nederlandse plastisch chirurgen met Dokters van de Wereld op missie naar het Haydom Lutheran Hospital in Tanzania. Ze werken samen met lokale artsen en doen reconstructies van ernstige brandwondlittekens. Tegelijkertijd geven ze training aan lokale chirurgen en verpleegkundigen op het gebied van brandwonden en chirurgie. Zo krijgen patiënten toch toegang tot noodzakelijke zorg, wat geen vanzelfsprekendheid is in Tanzania.

Op de foto: Twee patiënten, Thom Hendriks (links) en Grayson Mtui
Op de foto: Twee patiënten, Thom Hendriks (links) en Grayson Mtui

Complicaties

Tropenarts Hendriks, die ook verbonden is aan Global Surgery Amsterdam: “Eigenlijk weten we niet zo goed hoe het deze patiënten op de langere termijn vergaat. Daarom zijn we uitkomsten van eerdere missies gaan onderzoeken.” Samen met anderen deed Hendriks eerst een literatuurstudie naar de impact van missies van plastisch chirurgen – de resultaten ervan zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift BMJ Global Health. Conclusie: er is nog veel onduidelijkheid over de gevolgen van de chirurgische ingrepen op langere termijn. “Ik vind het logisch dat je missies evalueert om te kijken wat de effecten zijn. Dat gebeurt nog maar weinig, blijkt uit de literatuurstudie. Veel missies lijken de impact van hun werk te overschatten, bijvoorbeeld omdat ze door gebrek aan follow-up complicaties missen. Daar zit nog ruimte voor verbetering”, meent Hendriks.

Betere nazorg

Na de literatuurstudie bracht de tropenarts ruim anderhalf jaar door in Tanzania. Gedurende lange tijd volgde hij er patiënten met dwangstanden die complexe hersteloperaties ondergingen. Dat deed hij met een heel team, waaronder Grayson Mtui, een Tanzaniaanse arts, begeleid door onder meer experts van Amsterdam UMC en Global Surgery Amsterdam. De eerste resultaten werkt Hendriks nu uit in Nederland. Het team gaat ondertussen verder met het onderzoek. Hendriks: “De ervaringen zijn positief, ongeveer 80 procent van de patiënten komt terug voor controles.” Tegelijkertijd met deze studie leiden Hendriks en zijn collega’s ook Tanzaniaanse artsen op in het doen van wetenschappelijk onderzoek. “Zo krijgen kortdurende missies een duurzamer karakter.”

Tekst: Nicole de Haan