Opvliegers, slecht slapen, hartkloppingen. Veel vrouwen krijgen ermee te maken, maar lang niet iedereen herkent de klachten. Tijdens de Week van de Overgang, die deze week plaatsvindt, staat het gesprek hierover centraal. Want wat hoort bij de overgang? Wat niet? En wat kun je eraan doen? Een van de meest besproken behandelingen is hormoonsuppletietherapie (hst). Voor sommigen een zegen, voor anderen ongeschikt of zelfs riskant. Wat is het nu echt: een wondermiddel of een pleister op de wonde?

“Hormoonsuppletietherapie (hst) in de menopauze kan wel degelijk een wondermiddel zijn”, zegt Monique Brood - van Zanten, arts endocrinologische gynaecologie van Amsterdam UMC. Tegelijk tempert ze de verwachtingen.

Mentale klachten

“Met name vrouwen die veel hinder ondervinden van opvliegers en transpiratieaanvallen, ook ’s nachts, zijn gebaat bij hst. Als je slecht slaapt kun je last krijgen van energie- en concentratieverlies, prikkelbaarheid en mentale klachten. Dat heeft een enorme impact op je functioneren, soms jarenlang. Zo’n 80 procent van de vrouwen met deze vasomotorische symptomen, al dan niet in combinatie met andere klachten, voelt zich met hst heel snel veel beter.”

Risico's

Maar toch. “Hst helpt niet tegen álle klachten die worden toegeschreven aan de menopauze, soms is er een andere dan hormonale oorzaak. We moeten ook niet te makkelijk denken: doe maar zo’n pilletje of pleister, want er zitten risico’s aan. Soms zijn voedingsadvies, stressreductie of cognitieve gedragstherapie om te leren omgaan met de klachten effectiever.”

Laat je niet misleiden

Hormoonsuppletie is, in welke vorm dan ook, beslist geen one size fits all. “Ieder metabolisme reageert verschillend en voor sommige vrouwen is hst helemaal niet geschikt – na borstkanker bijvoorbeeld, of in combinatie met sommige medicatie. Laat je dus niet misleiden, en ook niet onnodig afschrikken, door de verhalen op ‘lotgenotenwebsites’. Vraag advies op maat aan je huisarts of gynaecoloog: wat past bij jou, bij jouw voorgeschiedenis en leefstijl? Laat je goed voorlichten over de voordelen en bijwerkingen van de verschillende types hormonen en toedieningsvormen.”

Betrouwbare informatie

Ga zeker niet zelf experimenteren, benadrukt Brood. “Ook niet met zogenaamde ‘gepersonaliseerde’ middelen die je online kunt kopen via buitenlandse commerciële partijen of zelf­bereidende apotheken die niet aangemeld zijn op aanbiedersmedicijnen.nl. Links naar betrouwbare informatie van professionals vind je op degynaecoloog.nl en op thuisarts.nl/overgang. Via overgangsconsulente.com vind je geaccrediteerde hulpverleners waar je zonder verwijzing terechtkunt. Maar zoek dus niet je heil op websites waar iedereen zomaar van alles kan beweren. Want nee, hst is geen jeugdelixer en geen preventiemiddel tegen dementie.”

Dit artikel verscheen eerder in wetenschapsmagazine Janus van Amsterdam UMC. Lees eerdere edities van Janus.

Foto: Shutterstock