Bewegingsspecialist Paul Kuijer van Amsterdam UMC heeft zich ontfermd over de zorg voor patiënten die een orthopedische ingreep ondergingen. Hij deed dit zo goed dat hij de tweejaarlijkse Anna Prijs (7500 euro) heeft gewonnen. Kuijer ontvangt de prijs vandaag op de jaarvergadering van de Nederlandse Orthopaedische Vereniging.

Nieuwe knie

Kuijer heeft zich toegelegd op patiënten die een kunstknie krijgen. Ten onrechte hebben mensen het vaak over een nieuwe knie, meent Kuijer. “Om dit misverstand meteen uit de wereld te helpen: je krijgt je knie niet terug. De kunstknie die we implanteren neemt de functies van de knie over, maar het is en blijft een vervanging.” Bovendien is het niet zo dat de patiënt na de operatie klaar is. Veelal volgt een intensieve periode van revalidatie waarna de kunstknie optimaal kan worden gebruikt. Kuijer richt zich ook op het hervatten van werk. Dat wordt door veel orthopeden nogal eens vergeten. Kuijer krijgt de prijs vooral voor zijn brede ervaring met werkhervattingsprojecten.

Terugkeer naar werk

Het vraagstuk terugkeer naar werk is bij orthopedische ingrepen belangrijk. Kuijer: “Ik verwacht dat in 2025 aandoeningen aan het bewegingsapparaat de grootste werkgerelateerde ziektelast in Nederland veroorzaken. Artrose van de knie is daarvan de belangrijkste: een toename met 78 procent ten opzichte van 2013. Een belangrijke oorzaak van de toename is overgewicht.”

Slijtage van de knie, vaak ontstaan door het werk, is (nog) niet te genezen. Veel patiënten krijgen daarom een kunstknie. In veel gevallen is dit een goede ingreep om de pijn bij de patiënt te verminderen. Kuijer: “Let wel, in de nabije toekomst is de helft van de patiënten jonger dan 65 en deze patiënten willen in de meeste gevallen dolgraag weer aan het werk. Maar we weten dat drie van de tien patiënten daar niet in slaagt. De mensen die het wel lukt zijn meestal na een volledige vervanging van de knie binnen zes tot twaalf maanden aan het werk.”

Te hoge verwachtingen

Kuijer heeft een plan opgesteld om mensen na een knie-operatie terug te laten keren naar werk met aandacht voor goede zorg voor én na de operatie. Op dit moment loopt in Nederland een proef om de zorg na operatie te verbeteren. Allereerst bespreekt het behandelteam (fysiotherapeut en artsen) een realistische, meetbare en uitdagende activiteitdoelen voor werk, vrije tijd en dagelijks leven. Kuijer: “Op deze wijze wordt actief gedaan aan verwachtingsmanagement. Veel patiënten hebben namelijk te hoge verwachtingen voor onder andere knielen en hurken na de operatie.”

Ikherstel-app

Verder wordt er gewerkt aan een app die patiënten stimuleert om na de operatie weer tijdig actief te zijn. Kuijer heeft de al bestaande ikherstel-app, die is ontwikkeld voor andere operaties, uitgebreid voor de knie. Deze app geeft op basis van de operatie en de persoonlijke doelen specifieke adviezen over wat je kunt na een ingreep. Kuijer doet onderzoek naar deze app en verwacht over twee jaar met resultaten te komen.

Tekst & foto: Marc van den Broek