Nazorg voor herstellende covid-19-patiënten

Bericht uit mei 2020:

Omdat Covid-19 een nieuwe ziekte is, weten artsen nog niet goed hoe het patiënten zal vergaan die aan de beterende hand zijn. Houden ze bepaalde klachten? Treden er na het herstel nieuwe gezondheidsproblemen op? En hoe lang is die nasleep?  “Het viel me op dat mensen uit het ziekenhuis ontslagen werden zonder vervolgafspraak, terwijl ze nog steeds afwijkende bloedwaarden hebben en met veel vragen zitten over wat hen nog te wachten staat”, zegt hoogleraar Inwendige geneeskunde Michèle van Vugt, gespecialiseerd in infectieziekten. Vanwege de corona-uitbraak werkt ze, net als de andere infectiologen, zij aan zij met de longartsen op speciaal ingerichte Covid-zalen.

“We willen graag weten op welke termijn die bloedwaarden weer normaal worden”, zegt Van Vugt. “Ook vragen we ons af of de uitgebreide longafwijkingen bij Covid-patiënten restschade tot gevolg hebben”, vult longarts Els Weersink aan. “Met welke klachten gaat die restschade gepaard?”  Daarom hebben beide artsen samen met longartsen Esther Nossent en Kirsten Kalverda de post-Covid-zorg opgezet voor Amsterdam UMC. Het gaat om een multidisciplinaire polikliniek waar diverse specialisten nauw samenwerken. Denk aan longartsen, infectiologen, internisten, vasculair geneeskundigen, cardiologen, KNO-artsen, intensivisten, revalidatie-artsen, fysiotherapeuten, diëtisten en de afdeling Medische psychologie. Omdat veel patiënten wat ouder zijn, is er ook een geriater bij betrokken.

Vragenlijst

In eerste instantie houden de artsen via telefonisch contact een vinger aan de pols. Zij inventariseren tijdens deze gesprekken gezondheidsklachten waar de herstellende Covid-patiënten mee kampen. Als er nog ernstige klachten zijn, volgt zo nodig een verwijzing naar een specialist. Drie maanden na ontslag uit het ziekenhuis krijgen de herstelde patiënten een uitnodiging om naar de speciale polikliniek te komen. Weersink: “Tijdens het bezoek nemen we een vragenlijst af. Er is aandacht voor zaken als vermoeidheid, kortademigheid, en andere klachten waardoor je in het dagelijks leven nog niet helemaal kunt doen wat je zou willen.”

Onbekende complicaties

Een aantal restverschijnselen en complicaties is inmiddels bekend, en die zijn niet gering. Zo zien artsen regelmatig bloedklontjes (embolieën)  die bloedvaten in de longen of elders in het lichaam blokkeren. Weersink: “Daarnaast weten we in zijn algemeenheid wat er gebeurt als mensen lang op de intensive care hebben gelegen.” Het verlies van spiermassa en de achteruitgang van de conditie betekenen dat deze patiënten aan de slag moeten met een fysiotherapeut.

“We zijn ook benieuwd naar complicaties die we nog niet kennen omdat we met een nieuwe ziekte te maken hebben”, zegt Weersink. “Onlangs las ik bijvoorbeeld dat mensen die een milde Covid-besmetting doormaakten, in de weken erna de dermatoloog bezoeken met wintertenen en -vingers. Dat hebben wij nog niet gezien, maar het is een voorbeeld van wat je zoal tegen kunt komen.”

Wetenschappelijk onderzoek

Begin mei is de nazorgpoli begonnen. Er zijn inmiddels ruim 300 herstellende patiënten die een telefoontje kunnen verwachten. “In de nabije toekomst willen we samen optrekken met het OLVG hier in Amsterdam”, zegt Van Vugt. “Het is belangrijk dat we ons netwerk vergroten, want zo kun je elkaar helpen om nieuwe kennis op te doen over Covid-19.” Huisartsen kunnen eventueel ook verwijzen naar de nazorgpoli.

Wetenschappelijk onderzoek maakt eveneens deel uit van de nazorgpoli. Dat is belangrijk om meer te leren over het nieuwe ziektebeeld. Hiervoor vragen de onderzoekers uiteraard eerst toestemming aan de patiënten. Ze kunnen bijvoorbeeld bij een bloedafname op de poli tegelijkertijd wat extra bloed afnemen ten behoeve van research.