Arts-embryoloog Bernadette de Bakker kan zich New Scientist Wetenschapstalent 2023 noemen. Zij doet onderzoek naar embryonale en foetale ontwikkeling, door deze in hoge microscopische resolutie in kaart te brengen, de ‘3D-embryo-anatomieatlas’. De Bakker werd gekozen uit een selectie van 15 kandidaten, waaronder ook Amsterdam UMC’er Karuna van der Meij. Op 21 november ontvangt Bernadette de Bakker de prijs tijdens het Gala van de Wetenschap.

Bernadette de Bakker, arts-embryoloog
stelde een unieke ‘3D-embryo-anatomieatlas’ samen

Bernadette de Bakker: “Mijn doel is om menselijke ontwikkeling begrijpelijker te maken voor patiënten, studenten en onderzoekers over de hele wereld, door gebruik te maken van de modernste 3D-beeldvormingstechnieken”. Dat zij daar goed in slaagt, blijkt uit het rapport van de jury, die haar unaniem tot winnaar koos: niet alleen doet De Bakker relevant en uniek onderzoek met behulp van de nieuwste technieken, ook maakt zij de onderzoeksgegevens toegankelijk voor wetenschappers wereldwijd.

De 3D-embryo-anatomieatlas en de Foetale Biobank

De zwangerschap: voor veel mensen is het een bijzondere tijd. In negen maanden groeit een klompje cellen uit tot een mini-mensje. Wat er precies allemaal gebeurt tijdens deze ontwikkeling, daarover is verbazingwekkend genoeg nog maar weinig bekend. Daar bracht Bernadette de Bakker verandering in. Met behulp van micro-CT en 3D-echotechnieken heeft ze de embryonale ontwikkeling in hoge microscopische resolutie in kaart gebracht. Dit heeft al tot tientallen nieuwe ontdekkingen over de menselijke ontwikkeling geleid. Ook richtte zij de Foetale Biobank op, waaraan ouders een overleden embryo of foetus kunnen doneren voor wetenschappelijk onderzoek. Ook op die manier draagt de Bakker bij aan het ontrafelen van het mysterie van de ontwikkeling van de mens.

3D-print van een embryo, gemaakt op basis van microscopische beeldtechnieken
3D-print van een embryo, gemaakt op basis van microscopische beeldtechnieken

Lees meer over het onderzoek van Bernadette de Bakker, bekijk de 3D-embryo-anatomieatlas en lees over de Foetale Biobank op de website 3D Human Development Project.

Karuna van der Meij, onderzoeker humane genetica, mede-kandidaat New Scientist Wetenschapstalent
droeg er met haar onderzoek aan bij dat de prenatale test NIPT nu gratis is voor alle zwangeren in Nederland

Als zwangere vrouw wil je natuurlijk de gezondheid van jezelf en je baby goed in de gaten te houden. Sinds 2017 kan dit ook met de niet-invasieve prenatale test (NIPT), die test op bijvoorbeeld downsyndroom. Maar hebben alle vrouwen binnen Nederland wel dezelfde mogelijkheid tot deze test? Ook kunnen er inmiddels met NIPT meer aandoeningen opgespoord worden. Waar ligt de grens? Naar deze vragen doet Karuna van der Meij onderzoek. Door in gesprek te gaan met verschillende belanghebbenden, toonde ze aan dat in achterstandswijken de hoeveelheid afgenomen NIPT tests twee keer lager is dan in de rest van Nederland. Mogelijk komt dit doordat de test geld kost. Mede door haar onderzoek is de NIPT test sinds april 2023 gratis.
Lees meer over haar onderzoek op de website van NIPT of bekijk een video over de invoering van NIPT in Nederland

Grote foto's: Caren Huygelen
Portretten uit privéarchief