Wereldwijd heeft 1 op de 8 mensen een mentale aandoening, zoals een angststoornis of depressie. Hoewel mensen vaak veerkrachtig zijn, kan de constante stroom van negatief nieuws gevoelens van stress, machteloosheid en hopeloosheid vergroten. Maatschappelijke problemen zoals oorlog, economische recessie, vergrijzing, klimaatverandering maar ook een toenemende digitale wereld en AI zijn van invloed op deze gevoelens. Claudi Bockting: “Er is nog veel onbekend over hoe de opeenstapeling van al deze maatschappelijke problemen inwerken op mentale gezondheid, en andersom. Wel houden de afzonderlijke maatschappelijke problemen verband met een toename van mentale aandoeningen.”
Jongeren
Bockting realiseert zich dat er geen eenvoudige oplossingen zijn voor deze maatschappelijke problemen, net zomin als voor de aanpak van veel mentale aandoeningen. Wel benadrukt ze dat een mentale veerkrachtige bevolking een voorwaarde is om maatschappelijke problemen het hoofd te bieden. En jongeren zijn daarbij van groot belang. De afgelopen jaren is er echter een toename van mentale problemen onder jongeren. Er zijn effectieve behandelingen voor mentale aandoeningen, maar die worden niet voldoende benut. Bockting pleit daarom – juist nu – voor tijdige toegang tot deze behandelingen en het aanpakken van lange wachtlijsten. Daarnaast is het belangrijk om in de media en sociale media niet alleen aandacht te besteden aan negatieve ontwikkelingen, maar ook aan positieve ontwikkelingen en voorbeelden van hoe je kan omgaan met de opeenstapeling van maatschappelijke problemen. Bockting: ”Het delen van gezonde copingstrategieën, zoals het beperken van nieuwsconsumptie, sporten maar ook met anderen leuke activiteiten (blijven) ondernemen, kan inspireren.”
Kansen
Dit tijdperk biedt ook kansen voor verandering. Bockting wijst op het belang van individuele en collectieve actie, zoals bijdragen aan klimaatinitiatieven, overstappen naar alternatieve sociale media en politieke betrokkenheid. Bockting benadrukt dat het is aangetoond dat kleine groepen mensen grote maatschappelijke veranderingen kunnen realiseren. Dit is in het verleden gebleken bij de emancipatiebewegingen.
Gebrek aan sociale verbinding is bij jongeren een risicofactor voor de ontwikkeling van angst- en depressieve stoornissen. Door samen in actie te komen tegen maatschappelijke problemen, zouden jongeren niet alleen betekenis kunnen vinden, maar ook met elkaar verbonden raken. Bockting: ”Dit kan mogelijk beschermend werken in de preventie van mentale aandoeningen.”
Bouwen aan een veerkrachtige samenleving
De huidige maatschappelijke uitdagingen zijn groot, en we hebben een veerkrachtige samenleving nodig om deze problemen de baas te worden. Dit tijdsgewricht biedt kansen om verandering teweeg te brengen en mensen te verbinden. We weten alleen nog niet voldoende waar deze kansen precies liggen en hoe de opeenstapeling van maatschappelijke problemen en mentale gezondheid op elkaar inwerken. Ook daarvoor is actie nodig. Claudi Bockting: ”Ik pleit daarom voor een interdisciplinair landelijk onderzoekscentrum voor de aanpak van mentale problemen en aandoeningen. Daarmee kunnen we gezamenlijk onze mentale gezondheid versterken en zo bouwen aan een veerkrachtige samenleving.”
Afbeelding: Adobe Stock
