Obesitas – een dikke erfenis

Obesitas is een van de grootste bedreigingen voor de volksgezondheid wereldwijd. Een niet te stuiten pandemie, gevoed door een samenleving waar calorierijk voedsel zo alom aanwezig is. Sadaf Farooqi's onderzoek was van cruciaal belang om biologische inzichten te bieden in obesitas, die tot dan toe ontbraken.

U kent ze vast, mensen die alles lijken te kunnen eten zonder een gram aan te komen, terwijl anderen continue worstelen om met exact dezelfde inname niet kilo na kilo aan te komen. Als er iemand is die hierin helderheid heeft kunnen scheppen is het Sadaf Farooqi. Zij heeft ons begrip van obesitas bij mensen flink veranderd. Haar onderzoek was essentieel voor het vinden van de eerste mutaties die obesitas veroorzaken. Zij beschreef ook verschillende genetische obesitas-syndromen, die nog niet bekend waren. Farooqi toonde aan dat een verstoring in de centrale controle van eetlust en verzadiging het voornaamste probleem is bij deze genetische syndromen.

Farooqi zette zich daarnaast in om de uitkomsten van haar onderzoek te vertalen naar voordelen voor patiënten. Verder heeft ze bijgedragen aan veranderingen in de manier waarop obesitas wereldwijd wordt behandeld. Farooqi identificeerde ook een - gunstiger – genenpakket dat mensen juist in staat stelt slank te blijven.

Haar bijdragen aan de identificatie en karakterisering van meervoudige obesitas-syndromen veranderden het leven van families waarvan vermoed werd dat ze door verwaarlozing ernstige obesitas bij kinderen veroorzaakten.

Het maakte ook levensreddende behandelingen mogelijk voor sommige mensen met ernstige obesitas; therapieën die nu op grote schaal beschikbaar zijn. In haar Anatomische Les zal zij haar visie delen op de huidige status en toekomst van het obesitasonderzoek Om te zien hoe deze kennis de geneeskunde op de lange termijn zal beïnvloeden. En welke ethische en technische uitdagingen er daarbij in het verschiet liggen.

De 30e Anatomische Les - de genetica van obesitas - met Sadaf Farooqi

Ken je mij

Gedurende het programma, zingt Trijntje Oosterhuis in korte intermezzi liederen die raken aan het thema van deze Anatomische Les.

Klein of groot?

Niets is wat het lijkt in de melancholische landschappen van beeldend kunstenaar Roos van Haaften. Met straatafval, glas, schroefjes of paperclips creëert ze lichtinstallaties met reflecties en schaduwen. Zo tovert ze een naald om tot schoorsteen, en blijkt cellofaan het basismateriaal van een gebergte.
Klein kwetsbaar werk verandert in een robuust panorama.

Food Glorious Food

Lyrisch sopraan Laura Bohn en bariton Martijn Sanders bezingen voedsel als zonde en zaligheid in liederen van Kurt Weill en Sondheim. Zij worden begeleid door de tien blazers en strijkers van Ruysdael Quartet and Friends.

Woorden van gewicht

Auteur, recensent en journalist Dieuwertje Mertens schrijft dit jaar het essay voor De Anatomische Les. Over hoe wij gewicht geven aan woorden, en woorden geven aan gewicht. In haar bijdrage reflecteert Mertens op de rol van gewicht in de wereldliteratuur. Hoe kijken we naar de ander? Welke invloed heeft de blik van de ander op de blik op onszelf?

De kunst van het verleiden

Inleiding op de lezing van Sadaf Farooqi
Het is een wetenschap geworden: nudging. Een motivatietechniek waarbij mensen subtiel worden gestimuleerd om zich op een gewenste wijze te gedragen. Ook supermarkten doen dat. Indachtig de Bijbeltekst dat de geest wel gewillig is, maar het vlees zwak, verleiden zij klanten tot de aankoop van hun producten, vaak hoogcalorisch gemaksvoedsel. Wetenschappers van Amsterdam UMC gaan in op de psychologische en lichamelijke aspecten van nudging.