Het geneesmiddel imatinib werd al aan het begin van de coronapandemie ingezet bij patiënten met een ernstige longontsteking door covid-19. Er waren belangrijke aanwijzingen dat dit medicijn de sterfte onder deze patiënten omlaag bracht. Een vandaag gepubliceerd artikel in The Lancet Respiratory Medicine bevestigt dit. Op de lange termijn is de sterfte in de groep patiënten die imatinib kreeg ongeveer 50% lager dan patiënten die een placebo kregen.

Het was al bekend dat opgenomen patiënten met een ernstige longontsteking door covid-19 die behandeld werden met imatinib korter beademd hoefden te worden, en dus korter op de intensive care lagen. Er waren ook belangrijke aanwijzingen dat de sterfte onder hen door dit medicijn bijna 50% lager is.

Ook gedurende een lange periode

In een vervolgstudie keken de onderzoekers van Amsterdam UMC of dit effect ook gedurende een lange periode – vanaf maart 2020 tot april 2021 – te zien was en werd het effect op het ziektebeloop tijdens een intensive care opname beoordeeld. De resultaten zijn gepubliceerd in The Lancet Respiratory Medicine. Hieruit blijkt dat ook op de lange termijn de sterfte in de groep patiënten die imatinib kreeg ongeveer 50% lager is dan patiënten die een placebo toegediend kregen.
Onderzoeker Erik Duijvelaar: “Niet alleen bleek de sterfte minder, ook hadden patiënten die imatinib kregen minder zware kunstmatige beademing nodig tijdens de eerste 14 dagen. We zagen dat een lagere beademingsdruk nodig was. Ook waren de longen van de patiënten sneller in staat om weer zelfstandig zuurstof op te nemen. Een duidelijk teken dat het geneesmiddel de gevolgen van covid-19 bestrijdt.”

Covid-19 beschadigt allerkleinste bloedvaatjes

Bij zeer ernstige ziektegevallen door covid-19 zijn de allerkleinste bloedvaatjes van de longen beschadigd. Hierdoor kunnen zij het vocht in het bloed niet goed vasthouden. Daardoor lekt er vocht naar de longblaasjes en wordt de opname van zuurstof verstoord. Eerdere studies hebben al laten zien dat imatinib dit lekken van vocht tegen kan gaan. Dit verklaart waarschijnlijk waarom patiënten met een covid-19-infectie door dit medicijn beter herstellen.
Om deze aanname te bevestigen en de werking van het medicijn imatinib nog beter te begrijpen, voeren de onderzoekers nog een vervolgonderzoek uit. Longarts Jurjan Aman: “In dit vervolgonderzoek gaan we kijken naar het effect van imatinib op lekkage van vocht naar de longblaasjes bij zeer ernstig zieke patiënten op de intensive care.” Omdat imatinib een goedkoop medicijn is, lopen ook vanuit de Europese Unie (EU) en de Wereld Gezondheid Organisatie (WHO) studies om het gunstige effect van imatinib bij ziekte door covid-19 te beoordelen.