Romantische en seksuele relaties spelen vaak een grote rol in het welzijn van mensen. Daarom is het belangrijk om de factoren die bijdragen aan zowel vrijwillige als onvrijwillige seksloosheid, te onderzoeken. Laura Wesseldijk, onderzoeker bij Amsterdam UMC: “Romantische en seksuele relaties zijn vaak belangrijke bronnen van sociale steun. We zien dat het ontbreken ervan kan samenhangen met eenzaamheid, angst, depressieve gevoelens en een lager gevoel van welbevinden.”
Patroon van kenmerken
De grootste bron die de onderzoekers voor hun analyses gebruikten waren de gegevens van ruim 400.000 Britten tussen de 39 en 73 jaar. Ongeveer 1 procent van de deelnemers rapporteerde nooit geslachtsgemeenschap te hebben gehad. Seksloosheid werd in het onderzoek gedefinieerd als ‘het ontbreken van geslachtsgemeenschap, waaronder vaginale, orale of anale seks’. In de studie werd van meer dan 250 verschillende factoren gekeken of ze samenhangen met seksloosheid, waaronder opleiding, gebruik van tabak en alcohol, introversie, mentale gezondheid en fysieke kracht. "We zien een beeld van mensen die sociaal meer teruggetrokken zijn en daardoor vaker moeite hebben een partner te vinden," zegt mede-onderzoeker Brendan Zietsch van de University of Queensland. Bij mannen speelde ook de verdeling van het aantal vrouwen ten opzichte van het aantal mannen dat in de regio woonde, een rol. Daarnaast kwam seksloosheid vaker voor in regio’s met grotere inkomensongelijkheid. Verklaringen voor de resultaten kan dit onderzoek niet geven, daar is vervolgonderzoek voor nodig.
Genetische varianten
De onderzoekers hebben ook gekeken naar genetische gegevens. Abdel Abdellaoui, geneticus bij Amsterdam UMC voerde de genetische analyses uit en legt uit: “Ongeveer 15 procent van de verschillen in seksloosheid onder mensen op latere leeftijd bleek te verklaren door duizenden genetische varianten met elk een heel klein effect. Eén van die varianten vonden we terug in menselijk DNA van 12.000 jaar geleden, en we zagen dat deze variant steeds zeldzamer werd in de loop van de recente evolutie.” Dat zou kunnen komen omdat mensen die geen geslachtsgemeenschap hebben zich niet voortplanten. Seksloosheid is daarmee een interessante maat om evolutionaire processen bij mensen te bestuderen.”
Geen waardeoordeel
De onderzoekers benadrukken dat er geen waardeoordeel schuilt in hun bevindingen. Voor sommige mensen is ‘geen seks hebben’ een bewuste keuze. Dit onderzoek brengt de vele factoren in kaart die samenhangen met seksloosheid. Volgens mede-onderzoeker Karin Verweij, hoogleraar Genetica in psychiatrie bij Amsterdam UMC, onderstreept dit onderzoek dat seksloosheid een complex samenspel is van biologische en sociale factoren: “Het gaat nadrukkelijk niet om een ‘gen voor maagdelijkheid’. Onze resultaten laten zien dat omgevingsfactoren, persoonlijkheid en genetica allemaal bijdragen. De gevonden verbanden zeggen niet veel over oorzaak en gevolg, maar laten wel zien dat verschillende factoren samenhangen met seksloosheid."
Vervolgonderzoek
De vele factoren die in deze fundamentele studie zijn verbonden aan seksloosheid bieden nieuwe aanknopingspunten voor vervolgonderzoek. Dit geldt voor zowel onderzoek naar seksloosheid in relatie tot mentale gezondheid en welzijn, als naar evolutionaire vragen. Seksloosheid raakt immers direct aan voortplantingssucces: de mate waarin een organisme erin slaagt zijn genen door te geven aan de volgende generatie.
Foto: Shutterstock
