Mensen met reumatoïde artritis (RA) kunnen gerust dagelijks een lage dosering van de ontstekingsremmer prednisolon nemen in aanvulling op de standaard medicatie. Dat blijkt uit een twee jaar durende studie die vandaag is gepubliceerd. “Prednisolon vermindert significant de ziekteactiviteit en de bijwerkingen van het middel vallen erg mee”, aldus reumatoloog en hoogleraar Klinische epidemiologie Maarten Boers van Amsterdam UMC.

De resultaten van de 2 jaar durende Europese GLORIA-studie zijn gepubliceerd in Annals of the Rheumatic Diseases, en worden vrijdag 3 juni gepresenteerd op het jaarlijkse Europese reumatologencongres. Boers is verheugd over de uitkomsten. “Jarenlang werd gedacht dat je prednisolon niet te lang mag geven door negatieve bijwerkingen. Maar uit ons onderzoek blijkt dat in deze lage dosis de voordelen opwegen tegen de nadelen.”

Minder medicatie

Het onderzoek was een gerandomiseerde dubbelblinde studie. 451 patiënten met reuma kregen naast de standaardbehandeling ofwel 2 jaar lang een dagelijkse dosis van 5 mg prednisolon ofwel een placebo. De patiënten met prednisolon hadden minder pijn en gewrichtsschade, minder pijnlijke en gezwollen gewrichten, waren niet zo vermoeid en functioneerden fysiek beter. De standaardbehandeling kon tijdens de studie worden aangepast als de ziekte opvlamde, maar dat was in de prednisolongroep minder vaak nodig dan in de placebogroep.

Wel meer infecties

Deelnemers in de prednisolongroep kregen wel vaker te maken met — hoofdzakelijk — milde negatieve effecten (60%) dan mensen in de placebogroep (49%): vooral infecties kwamen vaker voor. Botbreuken waren zeldzaam en kwamen iets meer voor in de prednisolongroep net zoals verschillende soorten huidklachten. Gewichtstoename kwam nauwelijks voor en een onvoldoende werking van de bijnieren is niet gerapporteerd.

Herzien van richtlijn

Boers zegt dat deze resultaten aanleiding geven om de bestaande richtlijnen voor de behandeling van RA te herzien. “Nu is het advies alleen kortdurend prednisolon voor te schrijven, vanwege de vermeende bijwerkingen op de lange termijn. In de praktijk wordt prednisolon in lage dosering echter al vaak voor een langere termijn voorgeschreven. De GLORIA-studie toont aan dat dit op een veilige en effectieve manier kan.” Belangrijke voorwaarden daarbij zijn nauwkeurige monitoring, preventie en behandeling van mogelijke bijwerkingen.

Over de onderzoeksgroep

De studiedeelnemers in beide groepen verschilden nauwelijks. Zij waren gemiddeld 72 jaar, het merendeel was vrouw, en ze hadden ongeveer dezelfde gemiddelde ziekteactiviteit. De meesten werden niet alleen behandeld voor RA, maar ook voor andere aandoeningen, zoals bijvoorbeeld hoge bloeddruk. Gemiddeld gebruikten de patiënten 7 soorten medicijnen. In de prednisolongroep nam 89% van de patiënten de studiemedicatie iedere dag. In de placebogroep was dat 88%, dus bijna hetzelfde. Bij de start van de studie had een derde van de patiënten osteoporose (botontkalking). Bijna alle patiënten kregen tijdens de studie kalktabletten en vitamine D voorgeschreven.

Foto: Shutterstock