Embryo’s kweken in de beste vloeistof

De speciale vloeistof waarin embryo’s groeien tijdens een ivf-behandeling, heeft invloed op het slagen van de behandeling. Maar wat is de ideale samenstelling van zo’n kweekmedium? Met een subsidie van bijna 740.000 euro van ZonMW wil klinisch embryoloog Sebastiaan Mastenbroek de ideale kweekvloeistof ontwikkelen.

Gefeliciteerd! Je hebt een beurs van ZonMW gekregen. Wat ga je precies doen?

“We gaan een nieuwe vloeistof maken voor het kweken van embryo's tijdens een ivf-behandeling. Recent hebben we in de baarmoeder van vrouwen allerlei metingen gedaan, precies op het moment in de menstruele cyclus dat een embryo zich innestelt. We zagen toen dat de omstandigheden in de baarmoeder niet gelijk zijn aan de condities die wij in het laboratorium gebruiken als we embryo´s kweken. Met deze nieuwe inzichten willen we een nieuw kweekmedium ontwikkelen. De subsidie gebruiken we voor allerlei onderzoeken die nodig zijn voordat we met menselijke embryo’s aan de slag gaan. En als die goed verlopen, komt er daarna een pilot waarbij we ons nieuwe kweekmedium gebruiken voor 200 ivf-behandelingen.”

Maakt het verschil in welk kweekmedium een embryo opgroeit? Wat weten we daarvan?

“Uit een recent onderzoek dat we deden samen met vijf andere ivf-centra in Nederland, weten we dat de keuze voor een bepaald kweekmedium ervoor zorgt dat er zes procent meer kinderen worden geboren na ivf. Die studie liet ook zien dat het type kweekvloeistof van invloed is op het geboortegewicht van het kind. Het lastige is dat we niet alle kweekvloeistoffen in grote studies kunnen vergelijken, omdat er meer dan vijftien verschillende soorten commercieel te verkrijgen zijn. Bovendien weten we niet precies wat er in de huidige kweekmedia zit. Daarom hebben we die metingen in de baarmoeder gedaan, om een idee te krijgen welk medium het beste zou kunnen zijn.”

Hoe kan het eigenlijk dat we nog niet weten wat er in die kweekvloeistoffen zit?

“De fabrikanten houden de samenstelling geheim, met name vanuit concurrentie-overwegingen. Onbegrijpelijk eigenlijk, gezien de relevantie ervan voor de effectiviteit van ivf. Maar vooral ook omdat de kweekvloeistof van invloed is op de gezondheid van de kinderen die met deze methode geboren worden. De roep om meer openheid hierover neemt dan ook wereldwijd toe.”

Wat ga je uiteindelijk doen met de kennis over de optimale samenstelling?

“Of we het optimale medium kunnen samenstellen weet ik niet, maar ik verwacht wel een grote stap in de goede richting. Uiteindelijk willen we ons nieuwe kweekmedium in samenwerking met een fabrikant op de markt brengen. In de onderhandelingen met deze partij heb ik als voorwaarde gesteld om uiteindelijk volledig openheid te geven over de exacte samenstelling van het kweekmedium, en om alle onderliggende onderzoeken volledig te publiceren. De tijd lijkt rijp voor deze nieuwe strategie.”

Drie jaar geleden deed het blad Human Reproduction een oproep om de samenstelling van kweekmedia te publiceren. Wat heeft dat opgeleverd?

“Hernieuwde aandacht en een goede discussie onder collega´s wereldwijd. Maar de fabrikanten hebben nog geen verandering laten zien. Daarom hebben we enige tijd geleden alle in Nederland beschikbare kweekmedia besteld. Samen met het Lab Genetische Metabole Ziekten en de Klinische Chemie hebben we vervolgens de exacte concentratie van 37 componenten in deze vloeistoffen bepaald. Deze gegevens worden binnen enkele weken gepubliceerd in een vooraanstaand internationaal vakblad. Zo hopen we meer duidelijkheid te krijgen over de samenstelling, meer inzicht in wat het beste kweekmedium is en de innovatie op dit gebied vlot te trekken.”