Met een toekenning van ruim 3,3 miljoen euro van ZonMW gaan Amsterdam UMC-ers onderzoek doen naar verbeterd geneesmiddelengebruik onder 4 patiëntgroepen. Medicatie voor mensen met zwangerschapsvergiftiging, diabetes, dementie en voor te vroeg geboren kinderen wordt onder de loep genomen.

Kan een bestaand geneesmiddel moeder en kind helpen bij vroege zwangerschapsvergiftiging?

Gynaecoloog Rebecca Painter onderzoekt of het bestaande geneesmiddel metformine (tegen diabetes) kan helpen om de zwangerschap veilig te verlengen van vrouwen met een vroege pre-eclampsie (zwangerschapsvergiftiging). Pre-eclampsie (hoge bloeddruk met eiwit in de urine, ook wel zwangerschapsvergiftiging genoemd) treft 1 op de 20 zwangeren in Nederland, waarvan een aanzienlijk deel in de fase voor de uitgerekende datum. Van alle moedersterfte in Nederland is 14% toe te schrijven aan pre-eclampsie. Bevallen is de enige bekende 'behandeling' voor pre eclampsie. Baby’s van moeders met vroege ernstige pre-eclampsie worden dan ook vaak (veel) te vroeg geboren, met alle gevolgen van dien voor het kind: opname op de Neonatale Intensive Care Unit (NICU), infecties, longproblemen, maar ook langetermijneffecten en handicaps. Daarnaast is opname op de NICU erg kostbaar. Elke dag dat de zwangerschap langer duurt, is daarom winst.
ZonMW steunt de PI-NL-studie met 770.000 euro.

Minder wondontstekingen bij geopereerde patiënten met diabetes

Internist Sarah Siegelaar en anesthesioloog Jeroen Hermanides onderzoeken of het aantal wondontstekingen bij patiënten met diabetes na een operatie kan verminderen. De verwachting is dat mensen die behandeld worden met zowel lang- als kortwerkend insuline minder wondinfecties na hun operatie krijgen.
Een wondontsteking na een operatie komt veel voor, vooral bij mensen met diabetes. Patiënten hebben dan veel pijn, moeten antibiotica gebruiken of langer in het ziekenhuis blijven. Hoge bloedsuikers, zoals bij mensen met diabetes type 2, geven een hogere kans op wondontstekingen. Het is niet eerder onderzocht of het verlagen van bloedsuikers zorgt voor minder wondontstekingen.
ZonMW stelt 974.972 euro beschikbaar voor de GUIDE-studie.

Effectiviteit van onrustmedicatie bij patiënten met gevorderde dementie

Bij mensen met gevorderde dementie die onrustig zijn, werken geadviseerde geneesmiddelen uit de richtlijnen niet altijd. Artsen kijken dan of andere – minder goed onderzochte – onrustmedicatie wel helpt. Specialisten ouderengeneeskunde Martin Smalbrugge en Eefje Sizoo streven ernaar om voor iedere specifieke cliënt beter te kunnen zienof deze voorgeschreven middelen werken tegen onrust, en wat de bijwerkingen zijn.
Onrust komt vaak voor bij mensen met gevorderde dementie. Er zijn maar een paar geneesmiddelen waar voldoende onderzoek naar is gedaan, en die zijn in de richtlijnen opgenomen. Als die middelen niet werken of vervelende bijwerkingen hebben, proberen artsen andere – minder goed onderzochte – onrustmedicatie. In de studie wordt onrust gemeten aan de hand van een vragenlijst en wordt er gekeken naar verandering in aanwezigheid van de onrust, ernst en belasting van de onrust en bijwerkingen. Met deze kennis kunnen artsen de drie onderzochte middelen beter voorschrijven.
Het door ZonMW toegekende bedrag voor de ADAPT-studie is 755.153 euro.

Onnodig antibioticagebruik bij te vroeg geboren kinderen voorkomen

Kinderarts Douwe Visser onderzoekt of het mogelijk is het antibioticagebruik bij te vroeg geboren kinderen te halveren. Dit is belangrijk, omdat antibiotica vroeg in het leven grote negatieve gevolgen kan hebben.
Op basis van de Nederlandse richtlijn krijgt meer dan 85% van de te vroeg geboren kinderen direct na de geboorte antibiotica toegediend vanwege het risico op een infectie met een bacterie. Echter, slechts 1 op de 70 van deze kinderen heeft daadwerkelijk een infectie. Antibioticagebruik na de geboorte kan leiden tot complicaties op de korte termijn (darmontsteking, late sepsis, sterfte) en lange termijn (astma, allergie, obesitas).
Met de biomarker presepsin is vast te stellen of het kind een ontsteking heeft. De presepsin-waarde kan binnen 4 uur na de geboorte uit bloed uit de navelstreng worden gemeten. Verwacht wordt aan te tonen dat er de helft minder antibiotica kan worden gegeven, zonder daarbij kinderen te missen die wel daadwerkelijk een infectie hebben.
De PRESAFE-studie ontvangt 826.000 euro van ZonMW.

Goed Gebruik Geneesmiddelen

Lees meer over de onderzoeken van Amsterdam UMC op Overzicht gehonoreerde projecten Open Ronde 12 | ZonMw.
Uitgangspunt voor de Open Ronde in het programma Goed Gebruik Geneesmiddelen (GGG) van ZonMW is een relevante onderzoeksvraag of probleem uit de praktijk. Het doel van GGG is het effectiever, veiliger en doelmatiger inzetten van bestaande geneesmiddelen. GGG richt zich op het verbeteren van farmacotherapeutische zorg, zowel op het niveau van het geneesmiddel alsook op het gebruik van geneesmiddelen in de dagelijkse zorg.

Fotografie: Adobe Stock