Kinderen met ernstige astma wonen opvallend vaak in huurhuizen, komen dikwijls uit gezinnen met lage inkomens of hebben vaker een migratieachtergrond. Dat blijkt uit grootschalig onderzoek van het Emma Kinderziekenhuis van Amsterdam UMC. Met deze vorm van astma belanden in Nederland jaarlijks zo’n 2.300 kinderen in het ziekenhuis. De onderzoekers pleiten ervoor om bij de behandeling van deze kinderen niet alleen naar medicijnen te kijken maar ook naar leefomstandigheden, om zo maatwerk te leveren.

Kinderarts-intensivist Berber Kapitein werkt al jaren met kinderen met ernstige astma. Haar ervaringen vormden de basis voor het grootschalige onderzoek. “Als arts viel het me op dat veel patiënten hier in het ziekenhuis uit gezinnen komen met lage inkomens, slechte woonomstandigheden of een migratieachtergrond.” Toch krijgen alle kinderen, ongeacht de situatie waarin ze leven, dezelfde therapie met precies dezelfde medicijnen. “De risicofactoren nemen we nog niet mee in de behandeling.”

Huurhuis

Samen met het Amsterdam Health & Technology Institute (AHTI) onderzocht het team van Kapitein data van ruim 4,5 miljoen Nederlandse kinderen. Zij vond duidelijke verschillen per regio en duidelijke risico’s: “Binnen de hotspots zie je dat kinderen uit de laagste inkomensklasse een 2,6 keer grotere kans hebben op een IC-opname dan kinderen uit de hoogste inkomensklasse. Andere factoren die dat risico verhogen, zijn een migratieachtergrond of wonen in een huurhuis,” aldus Kapitein.

Verhuizen geen optie

Bewustwording bij beleidsmakers en artsen is cruciaal. Kapitein: “De sociaal-economische situatie van een gezin verander je natuurlijk niet zomaar en verhuizen is vaak geen optie. We ontwikkelen wel informatiemateriaal voor ouders en kinderen waarvan ook artsen in ons ziekenhuis gebruik kunnen maken.” Adviezen zijn bijvoorbeeld: hoe om te gaan met huisvesting, schimmel of luchtvervuiling. “In Engeland is een brief ontwikkeld die mensen aan hun woningbouwcorporatie kunnen geven als er sprake is van een kind met astma. Zoiets zouden we in ons land ook kunnen doen.”

Verbeteringen

Inmiddels zijn de onderzoekers een vervolgstudie gestart, samen met gemeente Amsterdam, GGD en sociologen. Het doel: achterhalen welke oorzaken in een gezinssituatie astma kunnen verergeren en adviseren over concrete verbeteringen. “Ook kijken we of schimmel of slechte ventilatie spelen, of bijvoorbeeld luchtvervuiling rond de woning,” zegt Kapitein. Deze inzichten helpen artsen, beleidsmakers en ouders om gericht te werken aan een betere gezondheid voor kinderen met ernstige astma.

Lees een uitgebreid verhaal hierover in Janus, het populair-wetenschappelijke magazine van Amsterdam UMC.

Foto: Adobe Stock (AI gegenereerd)