Vandaag is het Wereld Stop Tuberculose Dag. Onderzoekers van Amsterdam UMC ontrafelden in samenwerking met collega’s van Harvard en de Rijksuniversiteit Groningen hoe de tuberculose-bacterie het immuunsysteem van de patiënt buitenspel zet. Een bestaand medicijn lijkt dit proces te kunnen voorkomen, zodat de tuberculose-infectie kan worden behandeld. 

Eerder onderzoek van het samenwerkingsverband tussen Amsterdam UMC, Harvard en de Rijksuniversiteit Groningen liet zien dat de tuberculose-bacterie grote hoeveelheden van een stofje aanmaakt dat niet door andere verwante bacteriën wordt gemaakt. Dit stofje zorgt ervoor dat de bacterie niet kan worden afgebroken door cellen van het immuunsysteem. In een recente studie hebben de onderzoekers achterhaald hoe dat komt. 

Vet opslaan 

Met behulp van geavanceerde microscopie toonden de onderzoekers aan dat het stofje de immuuncellen ertoe aanzet om vet op te slaan. Als de immuuncellen vol zitten met vet, kan de bacterie vrij zijn gang gaan. 
Vervolgens zochten de onderzoekers naar de achilleshiel van de tuberculose-bacterie: zij keken of kon worden verhinderd dat de immuuncellen vet opslaan. Dat deden zij door gebruik te maken van een medicijn dat tegen een vergelijkbaar proces is ontwikkeld ter behandeling van de ziekte van Gaucher. Dit is een stofwisselingsziekte waar, door een foutje in een gen, te veel vet wordt opgeslagen in immuuncellen. Eerste tests in het lab wijzen erop dat dit medicijn inderdaad effectief lijkt en dat biedt mogelijk een nieuwe manier om tuberculose te behandelen.
Onderzoeker Nicole van der Wel is enthousiast: “In dit project maakten we gebruik van een sterk vergrotende elektronenmicroscoop. Daarmee konden we de stap zetten van fundamenteel cel-onderzoek naar een mogelijk nieuw medicijn tegen tuberculose. In vervolgonderzoek gaan we dit medicijn verder testen zodat we hopelijk uiteindelijk tuberculose de wereld uit kunnen helpen.”
Het onderzoek is gepubliceerd in het Journal of Clinical Investigation  

Wereld Stop Tuberculose Dag 

Op 24 maart is het Wereld Stop Tuberculose Dag. Deze dag is bedoeld om bewustwording te creëren over de wereldwijde verspreiding en bestrijding van tuberculose. De dodelijke infectieziekte is steeds minder vaak gevoelig voor bestaande behandelingen. Wereldwijd is tuberculose een van de belangrijkste oorzaken van sterfte door een infectieziekte. Jaarlijks sterven er 1,5 miljoen mensen aan deze ziekte. 

Fotografie: Shutterstock